Egzamin zawodowy to niewątpliwie jedno z najważniejszych i najtrudniejszych wydarzeń w życiu każdego prawnika, który zdecydował się pójść tą drogą. Ja przystąpiłam do egzaminu adwokackiego w 2022 roku i zdałam go za pierwszym razem. Choć od tego czasu minęło już kilka miesięcy, to wspomnienia z czasu przygotowań i z samego egzaminu są wciąż żywe, dlatego postanowiłam spisać swoje przemyślenia i rady związane z tym okresem. Być może okażą się dla Ciebie przydatne.
W tym artykule będę polecać różne produkty. Chciałabym zaznaczyć, że nie mam współpracy reklamowej z którymkolwiek z autorów, wydawców czy producentów polecanych rzeczy, a będę pisać o nich tylko ze względu na to, że sprawdziły się podczas moich przygotowań do egzaminu adwokackiego, jak i podczas samego egzaminu.
Oczywiście to, że coś sprawdziło się u mnie nie oznacza, że sprawdzi się też u Ciebie, ale może czymś Cię zainspiruję.
Zdawałam egzamin adwokacki, ale jeżeli Ty przygotowujesz się do egzaminu radcowskiego, to moje rady również dla Ciebie mogą okazać się przydatne.
CZAS PRZYGOTOWAŃ
Przygotowania rozpoczęłam trzy miesiące przed egzaminem (egzamin był w maju 2022 r.) ze względu na to, że mogłam sobie pozwolić na wzięcie jedynie miesiąca urlopu naukowego. Moja nauka w lutym i marcu wyglądała tak, że w ciągu dnia normalnie obsługiwałam klientów w kancelarii, wracałam do domu i uczyłam się ok. 4/5 h wieczorem, no i oczywiście w weekendy. Dzięki temu, jak w kwietniu rozpoczęłam urlop naukowy, to miałam już przerobiony właściwie cały materiał na egzamin i mogłam skupić się na powtórkach.
W ciągu trzech miesięcy przygotowań moje życie towarzyskie nie istniało. Nie spotykałam się ze znajomymi, zupełnie nie skupiałam się na rozrywce. W kwietniu starałam się robić przerwy podczas nauki i wyjść na spacer, zrobić lekki trening na siłowni czy też obejrzeć film/serial.
Z perspektywy czasu wiem, że urlop naukowy powinien trwać dwa miesiące. Trzy miesiące to moim zdaniem zbyt długo, ale dwa miesiące pozwoliłyby na rzetelne przerobienie całego materiału na egzamin i przeznaczenie części czasu na odpoczynek.
Dodatkowo, radziłabym Ci wziąć kilka dni wolnego po egzaminie, żeby dojść do siebie po tym egzaminowym maratonie.
Dzień przed pierwszym egzaminem już niczego nie powtarzaj, tylko poświęć ten czas na odpoczynek. Ja byłam na relaksacyjnym masażu tajskim.
MATERIAŁY DO NAUKI
Naukę rozpoczęłam od zakupu Planera aplikanta stworzonego przez mec. Anetę Filarowską. Planer zawiera plan nauki, dzięki czemu można zaoszczędzić czas na samodzielne ułożenie go. Muszę przyznać, że nie kupiłam wszystkich książek polecanych w tym planerze, ale większość z nich. Nie przerabiałam też całości materiału w nim wskazanego na dany dzień, bo było go za dużo. Dodatkowo, nabyłam też kilka innych publikacji, które uznałam za przydatne.
| OGÓLNE | System Oznaczeń Kodeksowych czyli jak pracować z kodeksami i pisać pisma, Aleksandra Irek, Katarzyna Wiśniewska, wyd. C.H.Beck – jest to książka, dzięki której oznaczysz swoje zbiory ustaw karteczkami indeksującymi ułatwiającymi szukanie najważniejszych przepisów Kazusy dla aplikantów adwokackich i radcowskich, Prawo karne, cywilne, gospodarcze i administracyjne, Kamil Gorzelnik, wyd. C.H.Beck |
| PRAWO KARNE | Zbiór aktów prawnych, edycja karna, wyd. C.H.Beck Apelacje karne. Zagadnienia praktyczne, akta i kazusy, Zbigniew Kapiński, wyd. C.H.Beck Prawo karne materialne. Kazusy dla aplikantów, Michał Błoński, wyd. Wolters Kluwer Kodeks postępowania karnego. Kazusy, Małgorzata Młodawska-Piaseczna, Anna Wielgolewska, wyd. Wolters Kluwer Zadania egzaminacyjne z poprzednich lat (nie kupowałam książki, która je zawiera, drukowałam sama ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości) |
| PRAWO CYWILNE | Zbiór aktów prawnych, edycja cywilna, wyd. C.H.Beck Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, Małgorzata Manowska, wyd. Wolters Kluwer Napiszę każdą apelację (w sprawach cywilnych i gospodarczych), Wojciech Wąsowicz, ebook, Inverso – moim zdaniem ten ebook to perełka, szczególnie dla osób, które na co dzień nie zajmują się procesem cywilnym, bo mec. Wąsowicz krok po kroku bardzo prosto tłumaczy, jak rozwiązać kazus egzaminacyjny, jak szukać naruszeń i napisać poprawną apelację Prawo cywilne. Kazusy z rozwiązaniami, Barbara Jelonek-Jarco, Julita Zawadzka, Fryderyk Zoll, wyd. C.H.Beck Zadania egzaminacyjne z poprzednich lat (nie kupowałam książki, która je zawiera, drukowałam sama ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości) |
| PRAWO GOSPODARCZE | Zbiór aktów prawnych, edycja handlowa, wyd. C.H.Beck Zbiór aktów prawnych, edycja cywilna, wyd. C.H.Beck Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach, Agnieszka Kurczuk-Samodulska, Karolina Kuszlewicz, wyd. C.H.Beck Metodyka sporządzania umów gospodarczych, Aleksandra Cempura, Anna Kasolik, wyd. Wolters Kluwer Pozwy z prawa gospodarczego na przykładach i wzorach, Joanna Grędzińska, Maciej Rydlichowski, Dominika Wetoszka, wyd. C.H.Beck Zadania egzaminacyjne z poprzednich lat (nie kupowałam książki, która je zawiera, drukowałam sama ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości) |
| PRAWO ADMINISTRACYJNE | Zbiór aktów prawnych, edycja administracyjna, wyd. C.H.Beck Skarga do WSA i skarga kasacyjna do NSA. Repetytorium dla aplikantów radcowskich i adwokackich ze zbiorem kazusów, Paweł Groński, Małgorzata Miron, wyd. Skibniewski Media Zadania egzaminacyjne z poprzednich lat (nie kupowałam książki, która je zawiera, drukowałam sama ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości) |
| ETYKA ADWOKACKA | Prawo o adwokaturze. Zbiór przepisów, wyd. ius vitae Zadania egzaminacyjne z poprzednich lat (nie kupowałam książki, która je zawiera, drukowałam sama ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości) |
REPETYTORIA I KURSY
Nie brałam udziału w jakimkolwiek kursie przygotowującym do egzaminu, za który musiałabym zapłacić. Za to słuchałam wykładów w ramach repetytoriów zorganizowanych przez Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie i Naczelną Radę Adwokacką (te drugie odsłuchiwałam na e-palestrze). Uważam, że był to strzał w 10 ze względu na ich wysoki poziom, który pozwolił mi na szybsze powtórzenie całego materiału na egzamin.
SYMULACJA EGZAMINU
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie zorganizowała symulację wszystkich części egzaminu adwokackiego. Według mnie był to świetny pomysł, więc wzięłam w nich udział. Napisane przeze mnie prace zostały sprawdzone przez adwokatów, którzy w swoich opiniach wskazali mi moje mocne strony oraz elementy, nad którymi musiałam jeszcze trochę popracować.
KOMPUTER NA EGZAMIN
Musisz pamiętać o tym, że podczas egzaminu dostaniesz pendrive ze specjalnym oprogramowaniem do pisania pracy egzaminacyjnej.
Polecam wypożyczenie laptopa z firmy, która się w tym specjalizuje. Fachowcy zadbają o to, żeby spełniał wszystkie wymogi egzaminacyjne, a Tobie odpadnie martwienie się chociaż o sprzęt. Podczas mojego egzaminu na sali były osoby, które przyszły ze swoimi prywatnymi laptopami i miały problem z działaniem oprogramowania egzaminacyjnego. Musisz też pamiętać o tym, że oprogramowanie egzaminacyjne nie zadziała na macbook’u.
Dodatkowo, jak wypożyczysz sprzęt z firmy zewnętrznej, to na egzaminie będzie pracownik tej firmy, który w razie problemów udzieli Ci pomocy czy nawet wymieni laptop na inny. Przynajmniej tak było w Warszawie jak ja zdawałam egzamin.
Na moim egzaminie, podczas trzeciego dnia, gdy pisałam umowę gospodarczą, przestał mi działać klawisz „G”. Był mi niestety potrzebny, bo spółka, która miała być stroną umowy, miała siedzibę w miejscowości rozpoczynającej się na literę „G”. Cała zestresowana zaczęłam uderzać w klawiaturę komputera wciskając „shift G”, żeby ta literka mi w końcu zadziałała, ale tak się niestety nie stało i zamiast tego ujrzałam czerwony ekran. Natychmiast zgłosiłam to pracownikowi firmy, z której wypożyczyłam laptopa, a on wymienił mi sprzęt na inny. Gdyby coś takiego wydarzyło się na moim prywatnym laptopie, to nikt by mi nie dał innego sprzętu.
RZECZY DO ZABRANIA NA EGZAMIN
Są dwie szkoły pakowania się na egzamin. Jedni zabierają ze sobą tylko laptopa, rzeczy osobiste i teksty ustaw, bo wychodzą z założenia, że komentarze i orzecznictwo znajdą w LEXie/Legalisie. Inni pakują połowę domu. Ja należę do tej drugiej grupy, bo wolę mieć ze sobą więcej rzeczy, tak na wszelki wypadek.
Na egzaminie miałam zbiory aktów prawnych, komentarze do najważniejszych ustaw z danego dnia egzaminu, orzecznictwo aplikanta wyd. C.H.Beck, wyciąg przepisów z orzecznictwem autorstwa mec. Anety Filarowskiej (autorki Planera aplikanta), a także wydrukowane przeze mnie orzeczenia.
Jeżeli chodzi o orzeczenia, to nie polecam Ci korzystania z gotowych zbiorów przygotowanych przez starszych znajomych, bo niestety często poukrywane są w nich zakazane materiały. Ja poświęciłam dużo czasu przed egzaminem na samodzielne wyszukiwanie i drukowanie orzeczeń (nigdy moja domowa drukarka nie była aż tak intensywnie używana), ale dzięki temu miałam 100% pewność, że zawierają one oryginalną treść.
Do walizki, oprócz książek, zapakowałam:
- komputer, zasilacz,
- chusteczki higieniczne,
- chusteczki do okularów,
- mokre chusteczki,
- plastry opatrunkowe,
- tabletki na ból głowy i gardła na wypadek, gdyby przesadzono z klimatyzacją,
- chustę na okrycie w razie zimna (przydała się),
- małą poduszkę – również się przydała, bo siedziałam na krześle konferencyjnym, które było szersze niż stolik, więc musiałam nachylać się do laptopa, co powodowało ból pleców już drugiego dnia egzaminu,
- zakreślacze – do zaznaczania najważniejszych fragmentów kazusów egzaminacyjnych,
- długopisy,
- karteczki indeksujące,
- zatyczki do uszu – nie korzystałam,
- paszport – dowód osobisty miałam w portfelu, a paszport zapakowałam do walizki na wszelki wypadek, gdyby się okazało, że mój dowód stracił ważność,
- mus owocowy,
- batoniki np. snickersy,
- kubek termiczny z herbatą (ja miałam rumianek, który uśmierzył ból brzucha spowodowany stresem),
- butelka z wodą niegazowaną.
UBIÓR NA EGZAMIN
Ze względu na to, że jest to egzamin państwowy, to moim zdaniem ubiór powinien być elegancki, ale wygodny. Ja polecam Ci ubranie się na tzw. cebulkę, czyli założenie kilku warstw ubrań, które można dowolnie modyfikować w zależności od tego, jakie warunki będą panować na egzaminie. Obuwie również powinno być wygodne. Paniom nie polecam zakładania szpilek nie tylko ze względu na ich mały komfort, ale także na to, że stukanie obcasów będzie przeszkadzać innym zdającym.
DOJAZD NA EGZAMIN
ORA w Warszawie zorganizowała możliwość dojazdu autobusem na egzamin, który odbywał się w Nadarzynie pod Warszawą. Większość moich znajomych było przywożonych przez bliskich. Ja sama jeździłam samochodem, bo to redukowało mój stres i pozwalało skupić myśli na czymś innym niż egzamin.
ROZMOWY PO EGZAMINIE
Razem z koleżankami, które zdawały ze mną egzamin, ustaliłyśmy, że nie będziemy rozmawiały o tym, jakie miałyśmy rozwiązania kazusów egzaminacyjnych. Słowa dotrzymałyśmy, dzięki czemu żadna z nas nie denerwowała się tym, że napisała coś inaczej niż pozostałe.
Pamiętaj, że rozwiązania w kluczu odpowiedzi, który zostanie opublikowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, nie są jedynymi poprawnymi rozwiązaniami, bo wielokrotne komisje egzaminacyjne uznawały też rozwiązania spoza klucza.
POZYTYWNE NASTAWIENIE
Na pewno z każdej strony będziesz słyszeć, że jest to najważniejszy egzamin w Twoim życiu, w dodatku najtrudniejszy zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Nie będę Cię oszukiwać i pisać, że to nieprawda.
Moim zdaniem do tego egzaminu trzeba podejść zadaniowo i włączyć myślenie – jak uda się zdać, to super, a jak się nie powiedzie, to za rok będzie kolejna szansa.
Przede wszystkim nie myśl w ten sposób, że jak nie zdasz egzaminu, to będzie wstyd. Zamiast tego bądź z siebie dumna/dumny, bo jeżeli możesz zdawać ten egzamin, to znaczy, że masz za sobą 8-letnią, bardzo trudną ścieżkę edukacyjną. Już z tego powodu należą Ci się brawa!
